İşletme sermayesi yönetimi, firmaların kısa vadeli varlıklarını ve yükümlülüklerini etkin bir şekilde yöneterek nakit akışını optimize etmelerine yardımcı olan bir iş sürecidir. İşletme sermayesinin iyi yönetilmesi, firmanın sürekliliğinin teminat altına alınmasının yanı sıra uzun vadeli iş hedeflerinin gerçekleşmesine de katkıda bulunur. Başarısız firmaların önemli bir çoğunluğunda, bunun nedeninin işletme sermayelerini etkin yönetememeleri olduğunu görmekteyiz. Başka bir deyişle, işletme sermayesinin nasıl yönetildiği doğrudan o firmanın finansal sağlığının göstergesidir.
İşletme Sermayesi Nasıl Hesaplanır?
Bir yıl içinde nakde dönüştürebileceğiniz varlıklarınız (ticari alacaklar ve stoklar gibi) kısa vadeli varlıklarınız, bir yıl içinde nakden ödemeniz gereken borçlarınız (ticari ve finansal borçlar gibi) kısa vadeli yükümlülüklerinizdir. Her zaman kısa vadeli varlıklarınızın kısa vadeli yükümlülüklerinizden fazla olması gerekir ki, herhangi bir ödeme sıkıntısı yaşamadan faaliyetlerinizi kesintisiz sürdürebilin. Aksi halde firmanıza ek nakit kaynağı bulmanız gerekir ki, bu da ortakların nakdi sermaye artırmaları veya finansal araçlarla (kredi almak ve tahvil ihraç etmek gibi) borçlanmanız anlamına gelecektir.
İşletme sermayesinin önemini şu iki gösterge ile daha iyi anlamak mümkündür:
Net İşletme Sermayesi = Kısa Vadeli Varlıklar – Kısa Vadeli Yükümlülükler
Nakit sıkıntısı yaşamamanız için net işletme sermayesinin artı olması gerekir. Net işletme sermayesinin negatif olması, ödemekle yükümlü olduğunuz bedelleri ödeyememenize yol açacaktır. Tabi burada vade uyumsuzluklarını da dikkate almak gerekir.
Aynı şekilde likiditenin bir göstergesi olarak Cari Oran kullanılır.
Cari Oran = Kısa Vadeli Varlıklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler
Cari oranın 1’den büyük olması, bir yıl içinde nakden ödemekle yükümlü olduğunuz borçlarınızı, bir yıl içinde nakde dönüştürebileceğiniz varlıklarınızla karşılayabileceksiniz demektir. Çok genel bir ifade ile cari oranın 2 olması, o firmanın işletme sermayesini sağlıklı yönettiğinin ve kısa vadede nakit sıkıntısı yaşamayacağının göstergesidir.
İşletme sermayesi yönetiminde bazı temel konular şunlardır:
1. Nakit Akışı Yönetimi:
Finansal planlamanın en önemli bileşeni olan nakit akışı yönetimi, giren ve çıkan nakit hareketini planlama, izleme ve kontrol etme sürecidir. Çok sayıda ülkede yapılan akademik çalışmalar, batan firmaların önemli bir kısmının kâr edememesinden değil, nakit akışını yönetememesinden battığını ortaya koymuştur. Bu demek oluyor ki, bir firma kâr edebilir ama yine de batabilir.
2. Ticari Alacak ve Borç Yönetimi:
İşletme sermayesinin en önemli iki unsuru ticari alacaklar ve ticari borçlardır. Satışlarınızı 90 gün vadeli yaparsanız ama tedarikçilerinize 60 gün sonra öderseniz, 30 günlük bir nakit kaynak bulmanız gerekecektir. Bunun için ya maliyetine katlanarak borçlanacaksınız ya da ortaklarınızdan ek sermaye talep edeceksiniz. Böyle bir duruma düşmemek için satışlarınızı 60 gün vadeli yapıp, tedarikçilerinize 90 gün vadeli yapmanız gerekir. İşte burada işletme sermayesi yönetimindeki başarınız ortaya çıkacaktır.
Hızla dijitalleşen iş hayatında artık işletme sermayesi yönetimini de tek bir platformdan Octet sayesinde yapabilme olanağına sahipsiniz. Octet Platformu üzerinden ticari alacaklarınızı süratli, kolay ve güvenilir bir şekilde tahsil edebileceğiniz gibi, gerektiğinde çok sayıda banka aracılığıyla tedarikçilerinize finansman da sağlayarak ödemelerinizi yönetebilirsiniz.
3. Stok Yönetimi:
Ticari alacakların erken tahsil edilmesi gibi stokların da hızla elden çıkarılması etkin bir işletme sermayesi yönetimi için zorunluluktur. Nakit akışı yönetiminde işletme sermayesi bileşenlerinden stokların önemi her ne kadar ticari alacaklardan bir tık daha geride olsa da iyi yönetilmediği takdirde bir firmayı batmaya kadar götürebilecek potansiyele sahiptir.
Nitekim cari orandan sonra likiditenin daha hassas bir ölçüsü olarak kabul edilen asit-test oranı, ticari kısa vadeli varlıklardan stokların düşülmesi ile hesaplanmaktadır. Genel kabul gören bir konu, stokların her zaman ticari alacaklardan daha zor nakde dönüşebileceğidir.
Asit-Test Oranı = Kısa Vadeli Varlıklar – Stoklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler
Sonuç
İşletme sermayesi yönetimi, her yöneticinin odağında olmalıdır.
İşletme sermayesini etkin yönetemeyen bir firma tedarikçilerine faturalarını ve çalışanlarına maaşlarını ödeyemez ve büyümeye yatırım yapamaz. Hatta daha da ileriye gidersek iflas bile edebilir. Octet, dijital platformu ile firmaların nakit akış döngülerini hızlandırarak ticari alacaklarını daha çabuk ve güvenli tahsil etmelerini ve ticari borçlarını ise tedarikçilerini zora sokmadan daha geç ödemelerini sağlamaktadır.
Başvuru linkine tıklayarak Octet’in avantajlarından hemen yararlanmaya başlayabilirsiniz.