Ay: Mayıs 2023

“Nakit kraldır! (Cash is King!)” iş dünyasında yaygın bir sözdür ancak şaşırtıcı bir şekilde, çok az şirket nakit akışını etkin bir şekilde yönetmek için gerekli altyapıyı kurar ve çalıştırır. Nakit akışı, işletmenizin kan akışıdır. Nasıl ki bir canlı kan akışı durduğunda hayatını kaybeder, bir şirket de nakit akışı durduğunda iflas eder.

İşletmenizin sahip olacağı sağlıklı bir nakit akışı, tüm nakdi yükümlülüklerinizi (personel ödemelerinizi, tedarikçi ödemelerinizi, vergilerinizi ve diğer tüm işletme giderlerinizi) zamanında ödeyebileceğiniz anlamına gelir. Nakit girişleri ve nakit çıkışları arasındaki dengeyi doğru kurabilmek her zaman çok kolay değildir. Yakın zamanda yapılan bir ankete göre nakit akışını yönetmek her beş küçük işletme sahibinden yaklaşık üçü için büyük bir sorun.

Şirketinizi çalışır tutabilmek için makine ekipmana, dijital teknolojiye, pazarlama, markalaşma ve personel gibi nakit çıkışını gerektiren konulara yatırım yapmanız gerekir. Bu yazımızda, nakit akışınızı nasıl daha etkin yönetebileceğinize dair bazı ipuçları vereceğiz.

Nakit Akışı Yönetimi Nedir?

Finansal planlamanın en önemli bileşeni olan nakit akışı yönetimi, giren ve çıkan nakit hareketini planlama, izleme ve kontrol etme sürecidir. Çok sayıda ülkede yapılan akademik çalışmalar, batan firmaların önemli bir kısmının kâr edememesinden değil, nakit akışını yönetememesinden battığını ortaya koymuştur. Bu demek oluyor ki, bir firma kâr edebilir ama yine de batabilir.

Nakit akışınızı yönetirken, kârınızı nakit girdiniz ile karıştırmamanız çok önemlidir. Şirketinizin gelir tablosu çok kâr ettiğinizi söyleyebilir ama kasanız bomboş olabilir. Şirketlerin bilanço ve gelir tabloları tahakkuk bazında hazırlandıkları için nakit hareketlerini göstermezler. O nedenle uzman bir finansçı gözlüğü ile şirketinizin mali tablolarına bakmanız gerekir. Çok kârınız olduğu için çok paranız olduğunu sanabilirsiniz ve yanılabilirsiniz.

Nakit akışınızı etkin bir şekilde yönetebilmeniz için bazı önerilerimizi sıralayacağız.

Nakit Akışı Planlaması Yapın

Düzenli ve doğru nakit akışı tahminleri yapmak, sorunların önceden belirlenmesi ve şirketinizi geleceğe hazırlamak için önemlidir. Gerçekçi tahminlere dayalı sağlıklı kararlar alabilmeniz için nakit planlaması yapmanız şirketinizin sürekliliği için bir zorunluluktur. İşe tahminlerinizi dayandıracağınız varsayımların bir listesini yaparak başlayın. Bu liste, hammaddeleriniz ve diğer girdileriniz için maliyet artışları tahminini ve ürünlerinizi nasıl fiyatlandıracağını da kapsamalıdır.

Tüm Parametreleri Göz Önünde Bulundurun

Mevsimsellik, mevcut ticaret ve enflasyon ortamı gibi konuları göz önünde bulundurarak satışlarınızın büyümesi veya azalması ile ilgili bir projeksiyon yapmalısınız. Satışlarınızın ne yönde gelişeceğini tahmin ettikten sonra ortalama tahsilat sürelerini de tahmin etmeniz gerekir. Zira satış yaptıktan sonra tahsilat gerçekleşmezse o bedel zarar hanesine yazılacak, nakit girişi olmayacaktır. Bu aşamada ticari alacaklarınızın tahsil sürelerini gözden geçirirken, ticari borçlarınızı da hangi vadelerde ödemeniz gerektiğini hesaba katmanız gerekecektir. İşletme sermayesi için ek kaynağa gereksinim duyup duymayacağınız bu aşamada ortaya çıkacaktır.

Nakit planlamasını bir kere yaptıktan sonra defteri kapatıp unutamazsınız. Son yıllarda her şeyin çok hızlı değiştiği bir ortamda yaşıyoruz. Elinizin, gözünüzün sürekli nakit planlaması üstünde olması, değişen güncel koşullara göre bu planınızı yenilemeniz gerekecektir.

Nakit Akışınızı Bozacak Senaryoları Test Edin

Zaman zaman nakit akış planınıza stres testi uygulamanız da sizi beklenmedik durumlar karşısında hazırlıklı olmanızı sağlayacaktır. Örneğin, öngörülemeyen pandemi gibi bir olaydan dolayı satışlarınız aniden dörtte bir oranında düşerse, yine de zorunlu ödemelerinizi yapabilecek misiniz? Aniden bozulan bir makinanın tamiri veya satın alınması zorunlu olduğunda bunun nakit akışınıza etkisi ne olacaktır? Bu ve bunun gibi durumlar için hazırlıklı olmanız gerekir.

Sonuç

Ticarette likidite sorunlarının, faaliyetlerin devamlılığına sekte vurma olasılığı her zaman vardır. Günümüzde hızla gelişen dijital çözümler şirketlerin daha kolay ve etkin nakit planlaması yapmalarına olanak sağlamaktadır. Müşteriye zorluk çıkarmadan tahsilatı hemen ama ödemeyi tedarikçiye sorun olmadan birkaç tıkla geç yapmanızı sağlayan Octet Platformu özellikle KOBİ’lerin işletme sermayesi yönetimini kolaylaştırmaktadır. Aynı zamanda orta ve büyük işletmelerin ERP sistemleri ile entegre çalışarak onların da ticaretlerini kolaylaştırmakta, tedarik zincirlerine ve bayi ağlarına hız ve güven kazandırmakta ve sadık bir tedarikçi ve müşteri ekosistemi oluşturmaktadır. Octet Platformu kredi ve banka kartı tahsilatı, internet bankacılığı tahsilatı, çoklu bankalı DBS (Doğrudan Borçlandırma Sistemi) ve TFS (Tedarikçi Finansmanı Sistemi) gibi dijital çözümlerle kullanıcıların hem tahsilatlarını hem de ödemelerini çabuk ve güvenli yapmalarına yardımcı olmakta, onları yeni finansal kaynaklarla buluşturmaktadır.

Octet, sunduğu dijital tahsilat ve ödeme yöntemleri ile nakit döngüsünün alıcılar için uzun, satıcılar için kısa olmasını sağlayan bir tedarik zinciri yönetim ve finansman portalıdır. Başvuru linkine tıklayarak Octet avantajlarından hemen yararlanmaya başlayabilirsiniz.

İşletme sermayesi yönetimi, firmaların kısa vadeli varlıklarını ve yükümlülüklerini etkin bir şekilde yöneterek nakit akışını optimize etmelerine yardımcı olan bir iş sürecidir. İşletme sermayesinin iyi yönetilmesi, firmanın sürekliliğinin teminat altına alınmasının yanı sıra uzun vadeli iş hedeflerinin gerçekleşmesine de katkıda bulunur. Başarısız firmaların önemli bir çoğunluğunda, bunun nedeninin işletme sermayelerini etkin yönetememeleri olduğunu görmekteyiz. Başka bir deyişle, işletme sermayesinin nasıl yönetildiği doğrudan o firmanın finansal sağlığının göstergesidir.

İşletme Sermayesi Nasıl Hesaplanır?

Bir yıl içinde nakde dönüştürebileceğiniz varlıklarınız (ticari alacaklar ve stoklar gibi) kısa vadeli varlıklarınız, bir yıl içinde nakden ödemeniz gereken borçlarınız (ticari ve finansal borçlar gibi) kısa vadeli yükümlülüklerinizdir. Her zaman kısa vadeli varlıklarınızın kısa vadeli yükümlülüklerinizden fazla olması gerekir ki, herhangi bir ödeme sıkıntısı yaşamadan faaliyetlerinizi kesintisiz sürdürebilin. Aksi halde firmanıza ek nakit kaynağı bulmanız gerekir ki, bu da ortakların nakdi sermaye artırmaları veya finansal araçlarla (kredi almak ve tahvil ihraç etmek gibi) borçlanmanız anlamına gelecektir.

İşletme sermayesinin önemini şu iki gösterge ile daha iyi anlamak mümkündür:

Net İşletme Sermayesi = Kısa Vadeli Varlıklar – Kısa Vadeli Yükümlülükler

Nakit sıkıntısı yaşamamanız için net işletme sermayesinin artı olması gerekir. Net işletme sermayesinin negatif olması, ödemekle yükümlü olduğunuz bedelleri ödeyememenize yol açacaktır. Tabi burada vade uyumsuzluklarını da dikkate almak gerekir.

Aynı şekilde likiditenin bir göstergesi olarak Cari Oran kullanılır.

Cari Oran = Kısa Vadeli Varlıklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler

Cari oranın 1’den büyük olması, bir yıl içinde nakden ödemekle yükümlü olduğunuz borçlarınızı, bir yıl içinde nakde dönüştürebileceğiniz varlıklarınızla karşılayabileceksiniz demektir. Çok genel bir ifade ile cari oranın 2 olması, o firmanın işletme sermayesini sağlıklı yönettiğinin ve kısa vadede nakit sıkıntısı yaşamayacağının göstergesidir.

İşletme sermayesi yönetiminde bazı temel konular şunlardır:

1. Nakit Akışı Yönetimi:

Finansal planlamanın en önemli bileşeni olan nakit akışı yönetimi, giren ve çıkan nakit hareketini planlama, izleme ve kontrol etme sürecidir. Çok sayıda ülkede yapılan akademik çalışmalar, batan firmaların önemli bir kısmının kâr edememesinden değil, nakit akışını yönetememesinden battığını ortaya koymuştur. Bu demek oluyor ki, bir firma kâr edebilir ama yine de batabilir.

2. Ticari Alacak ve Borç Yönetimi:

İşletme sermayesinin en önemli iki unsuru ticari alacaklar ve ticari borçlardır. Satışlarınızı 90 gün vadeli yaparsanız ama tedarikçilerinize 60 gün sonra öderseniz, 30 günlük bir nakit kaynak bulmanız gerekecektir. Bunun için ya maliyetine katlanarak borçlanacaksınız ya da ortaklarınızdan ek sermaye talep edeceksiniz. Böyle bir duruma düşmemek için satışlarınızı 60 gün vadeli yapıp, tedarikçilerinize 90 gün vadeli yapmanız gerekir. İşte burada işletme sermayesi yönetimindeki başarınız ortaya çıkacaktır.

Hızla dijitalleşen iş hayatında artık işletme sermayesi yönetimini de tek bir platformdan Octet sayesinde yapabilme olanağına sahipsiniz. Octet Platformu üzerinden ticari alacaklarınızı süratli, kolay ve güvenilir bir şekilde tahsil edebileceğiniz gibi, gerektiğinde çok sayıda banka aracılığıyla tedarikçilerinize finansman da sağlayarak ödemelerinizi yönetebilirsiniz.

3. Stok Yönetimi:

Ticari alacakların erken tahsil edilmesi gibi stokların da hızla elden çıkarılması etkin bir işletme sermayesi yönetimi için zorunluluktur. Nakit akışı yönetiminde işletme sermayesi bileşenlerinden stokların önemi her ne kadar ticari alacaklardan bir tık daha geride olsa da iyi yönetilmediği takdirde bir firmayı batmaya kadar götürebilecek potansiyele sahiptir.

Nitekim cari orandan sonra likiditenin daha hassas bir ölçüsü olarak kabul edilen asit-test oranı, ticari kısa vadeli varlıklardan stokların düşülmesi ile hesaplanmaktadır. Genel kabul gören bir konu, stokların her zaman ticari alacaklardan daha zor nakde dönüşebileceğidir.

Asit-Test Oranı = Kısa Vadeli Varlıklar – Stoklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler

Sonuç

İşletme sermayesi yönetimi, her yöneticinin odağında olmalıdır.

İşletme sermayesini etkin yönetemeyen bir firma tedarikçilerine faturalarını ve çalışanlarına maaşlarını ödeyemez ve büyümeye yatırım yapamaz. Hatta daha da ileriye gidersek iflas bile edebilir. Octet, dijital platformu ile firmaların nakit akış döngülerini hızlandırarak ticari alacaklarını daha çabuk ve güvenli tahsil etmelerini ve ticari borçlarını ise tedarikçilerini zora sokmadan daha geç ödemelerini sağlamaktadır.

Başvuru linkine tıklayarak Octet’in avantajlarından hemen yararlanmaya başlayabilirsiniz.